KRÓLIK EUROPEJSKI

Opis

Długość ciała od 35cm do 45 cm, ogona 5-6 cm, masa ciała od ok.1,5kg do 3 kg.[1][2] Grzbiet ma ubarwienie brązowoszare, stalowoszare lub żółtoszare, spód ciała jest białoszary lub popielatoszary. Krótki ogon jest od góry czarny, od spodu biały. Niektórzy mogą pomylić z zającem szarakiem, gdyż przypomina go nieco swoim wyglądem, lecz z powodu trzymania tylnych kończyn blisko siebie, sprawia wrażenie bardziej krępego.

Występowanie

Występuje w niemal całej Europie (poza Skandynawią), północno-zachodniej Afryce, a także w Australii i na Nowej Zelandii, gdzie został introdukowany na przełomie XVIII i XIX wieku. W Polsce króliki występują niezbyt licznie i żyją głównie w południowo-zachodniej oraz zachodniej i środkowej części kraju.

Biotop

Najczęściej spotkać go można na terenach o piaszczystej glebie, unika terenów podmokłych i wnętrza lasu. Czasami można go spotkać na nasypach kolejowych, w lasach sosnowych, na brzegach lasów oraz w parkach miejskich oraz w uprawach rolniczych; na łąkach, w sadach. Preferuje również ekotony las-łąka.

Tryb życia

Jest zwierzęciem roślinożernym. Latem żywi się soczystymi roślinami, zimą gałązkami drzew i krzewów, trawą oraz bulwami i korzeniami roślin, wygrzebywanymi spod ziemi. Królik, w odróżnieniu od swoich krewniaków zajęcy, kopie w ziemi nory. Nory te zawierają jedną dużą komorę gniazdową oraz liczne chodniki, mające w kilku miejscach wyjście na powierzchnię ziemi. Służą mu one głównie do obrony przed wrogami. W komorze gniazdowej samica rodzi także młode.

Rozród

Ciąża trwa 28–33 dni, samica rodzi kilka razy w roku od 3 do 10 nagich, ślepych młodych. Oczy otwierają dopiero w 10 dniu życia. Królik osiąga dojrzałość w wieku 4-5 miesięcy, żyje około 10 lat.

Ochrona

Królik jest w Polsce zwierzęciem łownym z okresem ochronnym. Sezon łowiecki, podobnie jak u zająca szaraka, trwa od 1.11 do 31.12, a w drodze odłowu do 15. stycznia (rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie okresów polowań na zwierzęta łowne z 16.03.2005r.)

ŚWINIA DOMOWA

Ssak z rodziny świniowatych, podrzędu świniokształtnych, rzędu parzystokopytnych, udomowiony w Azji przypuszczalnie ok. 6000-2000 lat p.n.e., w epoce kamiennej. Przodkami świni domowej są: dzik europejski (Sus scrofa ferus), dzik azjatycki (Sus vittatus) i dzik śródziemnomorski (Sus mediterraneus).

Wytworzenie pierwszych ras świń domowych nastąpiło już w czasach starożytnych, wysoki stopień rozwoju hodowla trzody chlewnej osiągnęła m.in. w starożytnej Grecji oraz w Rzymie, gdzie mięso wieprzowe składano bogom w ofierze jako wyszukany przysmak. Początkowo świnie przetrzymywano w pomieszczeniach jedynie zimą, latem wypuszczane były do lasów, gdzie odchowywały młode, i jesienią zamykano je ponownie. Rozwój hodowli i wytworzenie współczesnych ras rozpoczęto pod koniec XVIII w.

Świnie domowe cechuje szereg zalet, m.in. wysoka plenność, dobre wykorzystanie paszy, wszystkożerność, duża wydajność rzeźna, wysoka wartość mięsa. Wyhodowano liczne rasy użytkowane głównie w kierunku pozyskania mięsa oraz tłuszczu, wśród których rozróżnia się: rasy typu mięsnego, późno dojrzewające, uzyskujące znaczną masę ciała, najwyżej cenione (m.in.: wielka biała angielska, niemiecka biała szlachetna, wielka biała polska (wbp), polska biała zwisłoucha (pbz), złotnicka biała (złb), pietrain), rasy typu tłuszczowo-mięsnego, wcześnie dojrzewające, o szybkich przyrostach ciała (berkshire, świnia puławska, essex).

Typ słoninowy obejmuje rasy późno dojrzewające, wolno rosnące (złotnicka pstra (złp), mangalicka świnia). Typ smalcowy - rasy słabo umięśnione, o słabym kośćcu, wcześnie dojrzewające, o niskich przyrostach, mające skłonność do zapasania się. Świnie typu smalcowego hodowane są głównie w Azji (m.in. świnia wietnamska i świnia chińska).

W zależności od rasy oraz innych czynników ciąża może trwać 105-120 dni, przeciętnie 114 dni.

Rozmieszczenie hodowli świń domowych na świecie związane jest z trzema głównymi ośrodkami: Ameryką Północną, Azją (głównie Chinami) oraz Europą. Hodowla trzody chlewnej prowadzona jest współcześnie prawie wyłącznie w klimatyzowanych pomieszczeniach, toteż jej rozmieszczenie zależy nie tyle od warunków klimatycznych, ile od panujących obyczajów, głównie wierzeń religijnych. Pogłowie trzody chlewnej w Polsce wynosi obecnie ok. 22 mln sztuk (1992), liczebność na całym świecie - ok. 865 mln sztuk (1992).

Największą znaną świnię wyhodowano w 1939 w Karolinie (USA), ważyła 863,6 kilograma, nazwano ją Big Boy - Duży chłopiec.

OWCA DOMOWA

Gatunek hodowlanego zwierzęcia domowego z rodziny krętorogich. Przodkiem były najprawdopodobniej różne podgatunki owcy dzikiej (Ovis ammon). Jak pokazują najnowsze badania przeprowadzone przez genetyków, owce były pierwszymi zwierzętami udomowionymi przez człowieka[1]. Ich domestykacja nastąpiła dwuetapowo. Najpierw udało się to osiagnąć człowiekowi około 11 tys. lat temu - potomkami tych zwierząt są dzisiejsze półdzikie, mocno włochate rasy wciąż hodowane na szkockich wyspach. Drugi raz dokonano tego między VIII a VI tysiącleciem p.n.e. w południowo-zachodniej Azji, na terenie dzisiejszego Iraku i Iranu, prawdopodobnie jeszcze przed rozpoczęciem osiadłego życia w epoce brązu.

Początkowo z owiec uzyskiwano jedynie skóry, mięso i mleko, obecnie również wełnę. Początkowo zwierzę hodowane na terenach górskich i stepowych rozpowszechniło się obecnie w różnorodnych biotopach na całym świecie.

KACZKA KRZYŻÓWKA

Gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych. Zasiedla ona większość półkuli północnej, ale została introdukowana do południowo-wschodniej Australii  oraz na Nową Zelandię. Nie jest zagrożona, wyróżnia się 7 podgatunków. Gatunek łowny w okresie od 15 sierpnia do 21 grudnia. Od krzyżówki pochodzą kaczki domowe.

Charakterystyka

Występuje bardzo wyraźny dymorfizm płciowy. W locie ujawniają się granatowe, biało obrzeżone na górze i krawędzi skrzydła lusterka. Poza tym obie płcie mają pomarańczowe nogi. Wspólną cechą są też białe z szaro-czarnym środkiem sterówki. W szacie spoczynkowej samiec wyróżnia się jedynie żółtym dziobem i nieco rudą piersią.

Samiec w szacie godowej ma zielono opalizującą głowę, odgraniczoną od reszty ciała białą obrożą. Przez cały rok ma żółty dziób z czarnym końcem oraz rudą pierś, co jest ważne przy odróżnianiu go od samicy, gdy krzyżówki są w szacie spoczynkowej. Pierś jest cała brązowa, opalizująca, grzbiet również, ale matowy. Złożone skrzydła brązowe, gdzieniegdzie nieco szare. Pokrywy nad i podogonowe czarne, przy czym na tych pierwszych para zakręconych piór. Na początku są normalne, dalej zwężają się i zawijają. Niektóre są całkowicie zawinięte, inne tylko zagięte. Białe sterówki z szarym środkiem, pomarańczowe nogi.

Samica ma mniej kontrastowe ubarwienie. Pomarańczowy dziób z czarnym wierzchem, u poszczególnych osobników różnej wielkości. Biało-kremowo-beżowa głowa, charakterystyczna, ciemna przepaska przez oko. Ogólnie pióra przypominają nałożone na siebie łuski, pomarańczowo-brązowe. Na spodzie ciała „łuski” są drobniejsze, w okolicach tyłu również. Białe sterówki. Pisklęta żółtokremowe z czarnym wierzchem ciała i przepaską przez oko.

W wyniku gwałcenia kaczek przez kaczory często powstają międzygatunkowe mieszańce, nawet spoza rodzaju Anas. Nierzadko zdarza się tak też z kaczkami domowymi. Wtedy powstałe hybrydy mają część upierzenia białą, nie jest określone gdzie.

Najstarszy, potwierdzony wiek krzyżówki wynosi 29 lat.


Systematyka

Opisana w roku 1758 przez Karola Linneusza. Pierwotnie, w dziele Systema Naturae, samiec i samica zostały opisane jako dwa odrębne gatunki. Samiec otrzymał nazwę naukową Anas boschas (kaczka hodowana), a samica Anas platyrhynchos. Kilkadziesiąt lat później zauważono ten błąd, a gatunek otrzymał nazwę samicy, ponieważ została opisana kilka stron wcześniej.

Nazwa naukowa oznacza dokładnie „kaczka płaskonosa”, chociaż w Polsce płaskonos to inny gatunek. Rosjanie nazywają krzyżówkę „Kriakwa”, co jest jeszcze innym gatunkiem.

Występowanie

Przeloty w II – IV i VIII – XII. Zasiedla większość półkuli północnej, wyłączając zimniejsze obszary Ameryki Północnej oraz południową część Azji Wschodniej. Jest to ptak wędrowny, ale coraz więcej osobników decyduje się na zimowanie. W Europie Środkowej i Południowej przebywa cały rok, w Azji i północnej Europie jedynie wyprowadza lęgi. W bardziej północnej części Ameryki. Na małym, południowym obszarze Grenlandii przebywa cały rok, dalej na północ jedynie gniazduje.

Jest najprawdopodobniej najliczniejszym gatunkiem kaczki. Z badań wynika, że w 1991 roku w Ameryce Północnej zimowało około 18 milionów osobników. Rozprzestrzeniła się, np. w latach 70. ubiegłego wieku w Warszawie gniazdowało tylko kilka par.

Zasiedla wszelkiego rodzaju środowiska wodne, najczęściej na stawach i jeziorach. Unika rzek o bystrym nurcie oraz zbiorników wodnych ubogich w składniki odżywcze. Często spotykana także w miastach, gdzie jest bardzo ufna.

Zachowania

Należy do kaczek właściwych – nie nurkuje. W poszukiwaniu pożywienia zanurza tylko przednią część ciała. Często przebywa w grupach z innymi ptakami wodnymi. Bardzo dobrze lata, w locie poziomym może osiągać nawet 90km/h. Mieszańce międzygatunkowe są płodne, mogą więc tworzyć dalsze hybrydy. Niekiedy bardzo ufna, daje się karmić z ręki. Ma charakterystyczny krok ze stopami skierowanymi do wewnątrz. Jest ptakiem wędrownym, poza okresem lęgowym tworzy duże stada.

Pierzy się od lipca do września, młode dłużej, w okresie czerwiec-październik. Kaczory robią to w gęsto porośniętych, spokojnych zatokach jezior, grupowo. Tracą wtedy lotność.

Głos

Samiec i samica mają inne głosy. Kaczor odzywa się miękkim, nosowym, nieco chrapliwym „kłek-kłek-kłek”, podczas toków wdaje dźwięczne gwizdy. Kaczka kwacze tak jak kaczka domowa, dość głośno.

Pożywienie

Ogólnie jest wszystkożerna, ale w większości są to rośliny; w większości jest to roślinność wodna. Na lądzie pożywia się np. bukwią. Żeruje na powierzchni wody; charakterystycznie, z tylną częścią ciała wystającą ponad taflę. Ponadto zjada pokarm zwierzęcy, np. larwy komarów, chrząszcze, skorupiaki i inne zwierzęta związane ze środowiskiem wodnym Niektóre ptaki próbują także zjadać śmieci, np. pływające po stawie kawałki folii.

Tak duża zmienność masy ciała ma związek z otłuszczaniem się jesienią i gromadzenia rezerw tłuszczu m. in. w wątrobie, która znacznie się wtedy powiększa.

Lęgi

Wyprowadza lęgi w okresie od kwietnia do lipca. Wyprowadza tylko jeden lęg. Toki mogą trwać aż do lutego. Kaczory mogą gwałcić samice spoza swojej pary. Gniazdo buduje w trawie, ale często szuka miejsc do budowy na drzewie – jest tam bezpieczniej.

Toki mają miejsce na wodzie. Na początku samice jedynie obserwują popisujące się kaczory. Z głośnym gwizdem, bez wybierania konkretnej kaczki, podnoszą głowę, wyginają kuper i mają widoczne z boku zaokrąglone sterówki. Gdy kaczka wybierze już partnera, płynie za nim, ale ogląda się jeszcze na inne kaczory. Kiedy samiec przyjmie, że ta kaczka go wybrała, wygina skrzydła aby pokazać niebieskie lusterka. Jednak już po wykluciu kaczor zostawia kaczkę i sama wychowuje ona pisklęta.

Gniazdo ma formę dużej, płytkiej miseczki. Głównym budulcem jest trawa, wyściółkę stanowią delikatne piórka. Składa 8-12 jaj, sporadycznie 4 lub więcej niż 14. Zazwyczaj pochodzą wtedy od dwóch samic. Mają barwę jasnokremową i długość około 6cm. Inkubacja trwa 27 lub 28 dni. Pisklęta tuż po wykluciu podążają za kaczką; uzyskują lotność w wieku 50-60 dni. Mogą się rozmnażać już po roku